28. مولانا شمس‌الدّين حبيب‌الله جان جانان مظهر، قدّس سرّه
پيشرفت معنوی و گسترش دامنۀ تصوف و عرفان در عهد مولانا جان جانان مظهر چنان بود که می‌توان وی را احياء کنندۀ طريقت نقشبنديه به شمار آورد.
وی در سال 1111 يا 1113 ولادت يافت و از همان آغاز تولد، نور هدايت و آثار نجابت از سيمايش آشکار بود، نسبش به حضرت علی، رضی الله عنه، می‌رسد.
جان جانان در سنين جوانی از علمای متبحر بود و از توشۀ دانش بهرۀ فراوان داشت. در محضر سيّد نور محمّد به طريقت نقشبنديه گرويد و از وی اجازۀ ارشاد يافت و تربيت بسياری از سالکان را به عهده داشت.
او برای خلوت گزينی دامن صحرا را برگزيده بود و چهار سال بيابانها را پشت سر نهاده، انواع رياضتها را بر تن خود هموار کرد تا در طريقت منصبی والا يافت و نسيم جذبات عشق شاهد ازلی بر مشام جانش وزيدن گرفت و به سرحد کمال رسيد تا آنجا که روزی در آئينه نگريست و به جای تصوير خويش، صورت شيخ را ديد و چون پير طريقت وی سيّد نور محمّد وفات يافت، جان جانان مدت دو سال بر آرامگاه وی اعتکاف ورزيد و از روحانيت او بهره گرفت و از او اين اجازه را يافت که از مشايخ زنده کسب فيض کند. سپس جان جانان به محضر شيخ محمّدافضل يکی از خلفای شيخ محمّد معصوم پيوست، همچنين به نزد شيخ عبدالاحد معروف به «دليل الرّحمن» فرزند شيخ محمّد خازن الرّحمه رفت و کتابهای حديث نبوی را از وی فرا گرفت و به نزد شيخ محمّد عابد سنامی بزرگترين خليفۀ شيخ عبدالاحد مذکور شد و مراتب سير و سلوک را در محضرش به پايان رسانيد و در طريقت قادريه و سهرورديه و چشتيّه هم پير و مرشد کامل گشت.
محفلش کانون گرم سالکان طريقت و مرکز اجتماع دلدادگان و عاشقان طريقت شد و کرامات بسيار از وی به ظهور رسيد. جان جانان علاقۀ سرشاری به ديدار اولياء الله و مشايخ بزرگ، خصوصاً امام ربّانی داشت.
سرانجام اين شمع فروزان عالم هستی پس از 82 سال زندگی در شب عاشورای 1195 به شهادت رسيد و در دهلی به خاک سپرده شد. ماده تاريخ شهادتش را به صورتهای مختلف ثبت کرده‌اند که بهترين آنها يکی آيۀ شريفۀ « ... أُوْلَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللّهُ... /(نساء 69) » و ديگری اين حديث نبوی است دربارۀ يکی از اصحاب: «عاشَ حميداً، ماتَ شهيداً» = (371+63+441+320).
به نقل از: سلسلۀ نور